W dzisiejszych czasach, gdy świadomość ekologiczna społeczeństwa rośnie, coraz więcej osób zaczyna rozważać instalację paneli fotowoltaicznych jako sposób na produkowanie własnej, zielonej energii. Jednakże, poza ekologicznymi korzyściami, ważne jest również zrozumienie aspektów finansowych związanych z taką inwestycją. W tym kontekście, omówimy obowiązujący obecnie system rozliczeń przy produkcji i sprzedaży energii elektrycznej net-billing.
Jak działa net-billing
W ramach systemu net-billing, prosument (osoba produkująca energię, np. posiadacz paneli fotowoltaicznych) może sprzedawać nadwyżkę wyprodukowanej energii elektrycznej do sieci oraz kupować brakującą mu energię z sieci. Kluczową zasadą tego systemu jest wymiana energii wyłącznie na zasadzie energii czynnej, co oznacza, że liczone są tylko faktyczne ilości energii przekazanej do sieci i pobranej z sieci.
Rozliczenia finansowe
Rozliczenia finansowe w systemie net-billing opierają się na depozycie prosumenta, który pełni rolę wirtualnego magazynu energii. W depozycie gromadzona jest kwota wynikająca z rozliczenia oddanej do sieci energii oraz energii z sieci odebranej. Wartość tej kwoty jest naliczana na podstawie ustalonych stawek:
- Cena sprzedaży energii elektrycznej z fotowoltaiki do sieci (Rynkowa Cena Energii – RCEm): Jest to miesięczna stawka, która odzwierciedla aktualną cenę rynkową energii elektrycznej.
- Cena zakupu energii elektrycznej z sieci: Jest to taryfa obowiązująca w danym roku, zależna od operatora, na terenie którego prosument ma zainstalowaną instalację fotowoltaiczną.
Autokonsumpcja i przepływ energii
W przypadku autokonsumpcji, czyli zużycia bieżącej energii, nadwyżka energii produkowanej z fotowoltaiki jest przekazywana do sieci i naliczana na depozycie prosumenta. Natomiast w przypadku poboru energii z sieci, np. w nocy, energię tę można „kupić” z dostępnych środków zgromadzonych na depozycie.
Okres rozliczeniowy
Rozliczenie w systemie net-billing odbywa się na zasadzie sprzedaży energii do sieci, którą można później odkupić. Okres rozliczeniowy wynosi 12 miesięcy, liczone od daty wprowadzenia energii do sieci, przy czym za tę datę przyjmuje się ostatni dzień danego miesiąca, w którym energia została wprowadzona do sieci.
Sprzedaż wyprodukowanej energii
Część energii wyprodukowanej przez instalację fotowoltaiczną jest zużywana na bieżąco przez odbiorniki prądu w gospodarstwie domowym. Nadwyżka energii jest przekazywana do sieci energetycznej, a prosument rozliczany jest za nią według aktualnych cen rynkowych energii elektrycznej. Od lipca 2024 roku rozliczenia te będą odbywać się według cen godzinowych.
Autokonsumpcja
Istotnym elementem systemu net-billing jest autokonsumpcja, czyli zużywanie jak największej ilości wyprodukowanej energii we własnym gospodarstwie. Jest to kluczowy sposób na obniżenie rachunków za energię elektryczną. Świadome przesuwanie użycia odbiorników energii na porę dnia, gdy produkcja energii jest wysoka, jest zalecane dla minimalizacji kosztów.
Depozyt prosumencki i nadpłata
Do prowadzenia rozliczeń służy depozyt prosumencki, który zawiera wartość środków uzyskanych ze sprzedaży energii. Nadmiar środków w depozycie może prowadzić do nadpłaty, która jednak nie może przekroczyć 20% wartości sprzedaży w danym miesiącu.
Rozbudowa instalacji fotowoltaicznej, a net-billing.
Rozbudowa instalacji fotowoltaicznej po 1 kwietnia 2022 roku dla prosumentów, którzy obecnie korzystają z systemu opustów, nie skutkuje automatycznym przejściem na nowy system net-billing. Jednakże istnieje obowiązek zgłoszenia takiej modyfikacji do operatora sieci. Prosument musi dokonać tego zgłoszenia w terminie 14 dni od dnia dokonania zmiany. Niewypełnienie tego warunku wiąże się z nałożeniem kary w wysokości 1 000 zł.
Warto również zwrócić uwagę na to, czy po rozbudowie instalacja fotowoltaiczna przekroczy moc 50 kW. Według definicji mikroinstalacji, jest to instalacja o mocy do 50 kW. W przypadku przekroczenia tej mocy, prosument rezygnuje z systemu opustów i przechodzi na system stosowany dla małych instalacji, czyli takich o mocy powyżej 50 kW.
